top of page

BaÅŸak ve Balık burçlarına dair:

 

Bilim, hiçbir ÅŸey yapmamak için zaman ayırmanın ÅŸart olduÄŸunu söylüyor. Ä°ÅŸte nedeni:

 

Rahatlamak için daha fazla zaman ayırmak, uzun vadede akıl saÄŸlığı yerinde, yaratıcı ve üretken kalmanıza yardımcı olacaktır.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

Son zamanlarda, oldukça uzun saatler çalışıyorum. ÇoÄŸu hafta günlerimi evden çalışarak, düÅŸünerek, yazarak ve konuÅŸmaya baÅŸlamadan önce Zoom mikrofonumun sesini açmayı hatırlamaya çalışarak geçiriyorum. Haliyle gün sonunda dizüstü bilgisayarımı kapattığımda beynim yanıyor. ÇoÄŸu gece o kadar dalgınım ki, tek yapabildiÄŸim ÅŸey Ä°nstagram'ı açıp ta ki zaman bulanıklaÅŸana kadar kendi sayfamın zaman akışında gezinmek, üstelik durmak isteyip de kendimi yeniliÄŸin ve dürtülerin uyuÅŸturucu parıltısından bir türlü alamayarak.

 

Nihayet kendime geldiÄŸimdeyse, yerimden kalkıp diÅŸlerimi fırçalamak için kendimi yeterince eÄŸlendirebilmek adına  YouTube'da bir Conan videosu açmak zorunda kalıyorum. Ardından yataÄŸa yığılıp biraz Netflix’te takılıyorum, sonra uykuya dalmak için yine bir podcast açıyorum.

 

Bu stresli bir Sisifos döngüsü belki, ama en azından her gece kendime ihtiyacım olan rahatlama süresini saÄŸlamak için yer açıyorum.

 

Ya da üretkenliÄŸi, yaratıcılığı ve zihinsel saÄŸlığı en üst düzeye çıkarmak için zamanınızı nasıl tahsis edeceÄŸimizle ilgili bir dergi makalesi okuyana kadar öyle düÅŸünüyordum diyelim. Beynin geliÅŸmesi için tüm zamanınızı çalışarak geçiremezsiniz. Ä°nsanlar robot deÄŸil ve fazla çalışma tükenmiÅŸliÄŸe, bağı koparmaya ve yaÅŸamdan çekilmeye yol açıyor.

 

Buraya kadarını zaten biliyordum. Ama daha sonra beni oldukça ÅŸaşırtan bir ÅŸey daha okudum: Beyin de ayrıca "boÅŸ zaman"a, rahatlama zamanına ihtiyaç duyuyor- akılda bir amaç ve hedeflenen bir dikkat odağı olmayan, yapılandırılmamış zamana.

Ä°ÅŸte o zaman rahatlama süresini yanlış deneyimlediÄŸimi anladım.

 

TELEVÄ°ZYONUN EN ÇOK Ä°ZLENDİĞİ SAATLER RAHATLAMA SAATLERÄ° DEĞİLDÄ°R

​

Uzun yıllar boyunca, rahatlama süresinin sadece iÅŸin dışına çıkmak anlamına geldiÄŸini düÅŸünüyordum - televizyona bakıp iÅŸi unutmama izin vermek. Fakat esasında gerçek rahatlama, bir hedef ve odaklanmış dikkatin olmaması anlamına geliyor.

 

Netflix'te bir ÅŸey izlemek, odaklanmış dikkat gerektirdiÄŸi için rahatlama süresi deÄŸildir. Bilakis bu, rahatlama süresindense çalışmaya daha yakın bir süreç. Aynı ÅŸey sosyal medya uygulamaları için de geçerli. Spor salonuna gitmek bile rahatlama süresi sayılmaz. Hızlı koÅŸtuÄŸunuzda veya ağırlık kaldırdığınızda, bir hedefe yönelik çalışıyor olursunuz ve yine ne yaptığınıza odaklanırsınız. Ve bu da rahatlamanın söz konusu olmadığı anlamına gelir.

 

Farkındalık meditasyonu/mindfulness çalışmaları bile yeterli deÄŸil, çünkü o da odaklanmış dikkat gerektirir. Nefes farkındalığı gibi meditasyon uygulamaları, odağınızı ÅŸu ana odaklamanızı, zihninizin ne zaman dolaÅŸtığını fark etmek için kendinizi eÄŸitmenizi gerektirir.

 

Ben, bana ait olan tek rahatlama zamanının duÅŸta olduÄŸunu fark ettim. Banyo zamanı baÄŸlantı kurmak, yaratıcı içgörülere sahip olmak ve çeÅŸitli yaratıcı hikaye fikirleri bulmak için her zaman en iyi zamanım olmuÅŸtur.

 

HAYAL KURMA AÄžI

 

Yapılan araÅŸtırmalar düÅŸünmenin, her biri kendi bilgi iÅŸleme yöntemine sahip iki farklı beyin ağının koordinasyonuna dayandığını gösteriyor.

Birincisi, merkezi yönetici ağı olarak da bilinen görev-pozitif ağı. Bu, beyninizin hedefe yönelik kısmını oluÅŸturuyor. Dikkatinizi verdiÄŸinizde etkinleÅŸir: bir karar verirken, bir sorunun çözümünü düÅŸünürken veya yeni bilgileri anlamlandırmak için çalışan belleÄŸinizi kullanırken…

 

DiÄŸeri ise hayal ağı olarak da bilinen varsayılan mod/default ağıdır. Bu, beynin dinlenme durumu devresidir - özellikle herhangi bir ÅŸeye dikkat etmediÄŸinizde çevrimiçi hale gelen bölgelerin devresi. Ä°ÅŸte bu devre tam da rahatlama sırasında etkinleÅŸen ÅŸeydir.

 

Anlaşılan o ki, hayal gücü ağı, yenilik ve yaratıcılığın merkezinde yer alıyor. Yapılan araÅŸtırmalar, yaratıcılığın, bazıları bilinçsiz olan ve yalnızca bir göreve odaklanmadığımızda ortaya çıkan çoklu biliÅŸsel süreçlerin etkileÅŸimine baÄŸlı olarak ortaya çıktığını gösteriyor.

 

Öte yandan bilinçli olarak bir soruna odaklandığınızda, zihin doÄŸal olarak alakalı görünmeyen bilgileri duymazdan geliyor. Oysa bazen en iyi içgörüler yaratıcı bir sıçrama gerektirir. Bu nedenle karmaşık bir sorunu çözmenin en iyi yolu kaba kuvvet uygulamak deÄŸildir. DoÄŸru olan, zihne biraz dinlenme süresi ve hayal gücü ağına sihrini gerçekleÅŸtirmesi için bir ÅŸans vermektir; bu da beraberinde yeni bilgileri pekiÅŸtirmeyi, yeni baÄŸlantılar kurmayı ve yeni olasılıklar hayal etmeyi getirir.

 

Bu yüzden Evreka anı ArÅŸimet banyoda oturduÄŸu sırada gerçekleÅŸti ve tam da bu yüzden Newton bir elmanın meyve bahçesine düÅŸtüÄŸünü gördüÄŸünde yerçekimi yasasını buldu. Zihniniz başı boÅŸ dolaşırken birdenbire ortaya çıkan tezahürler, aslında hayal gücü ağının ürünleridir.

 

“KAYBEDÄ°LECEK BÄ°R AN BÄ°LE YOK”

 

Rahatlama süresi bilimi hakkında daha fazla ÅŸey okudukça, bir diÄŸer yanlış inançla yaÅŸamımı sürdürdüÄŸümü fark ettim: BoÅŸ zamanın boÅŸa harcanan zaman olduÄŸu inancı.

Zamanı boÅŸa harcamaktan her zaman çekinmiÅŸ, hiçbir ÅŸey yapmama fikrinini hiç sevmemiÅŸimdir.

 

Ä°ÅŸ dışındaki zamanım o kadar kısıtlı ki, her anını en iyi ÅŸekilde deÄŸerlendirmek istiyorum. Bu yüzden diÅŸlerimi fırçalarken rehine pazarlığı üzerine bir  MasterClass dersi izliyorum. Veya gerçekten bulaşıklarımı yıkamam gerekiyorsa, o zamanı da verimli hale getirebileceÄŸimi düÅŸünerek bir sesli kitap veya podcast açıyorum.

Fakat tek amacım verimlilik olsa bile, zihnimi her saniye meÅŸgul etmeye çalışınca bu yine de verimsiz oluyor esasında. Tam olarak Albert Einstein'a ait olduÄŸu teyit edilemeyen bir ifadeyi ödünç alacak olursam: "Yaratıcılık, boÅŸa harcanan zamanın kalıntısıdır."

 

Peki nasıl daha fazla rahatlama süresi elde edersiniz?

Hiçbir ÅŸey yapmamaya daha fazla zaman harcayarak. Mesela bulaşıkları arka planda podcast açık olmadan yıkayın. Ormanda yürüyüÅŸe çıktığınızda adım takipçinizi evde bırakın. Çamaşırlarınızı katlarken bu iÅŸin zihninizi uyuÅŸturmasından kaçmak yerine zihninizi uyuÅŸturmasına izin verin.

Ve beklenmedik ÅŸekilde boÅŸ zaman oluÅŸtuÄŸunda -mesela uçaktaki internet çalışmayı durdurduÄŸunda veya kafede telefonunuzun ÅŸarjı bittiÄŸinde – onu verimli kullanmanın cazibesine karşı koyun. Bunun yerine, hiçbir ÅŸey yapmama fırsatından yararlanarak bu anları tam da zihinsel rahatlama süresi için talep edin.

 

Rahatlama süresi için daha fazla zaman ayırmak, bu ÅŸimÅŸek gibi çakan yaratıcı içgörülerinin ortaya çıkması için koÅŸullar yaratacak ve uzun vadede zihinsel olarak dengede, yaratıcı ve üretken kalmanıza yardımcı olacaktır.

 

- JAY DIXIT—NEUROLEADERSHIP INSTITUTE

Türkçesi: Ezgi Aydın Korkmaz

 

 

Bu makale ilk olarak Neuroleadership.com'da yayınlanmıştır ve izin alınarak yeniden basılmıştır.

 

(FotoÄŸraf: Kristina Petrick)

 

​​

basak.jpg
bottom of page